Jestem dumny z tego, że mogę przyczynić się do rozwoju i poprawy wyników sportowych dzieci i młodzieży. Z ogromną przyjemnością prowadzę dla nich szkoleniach z zakresu regeneracji i prewencji kontuzji.
Zapisz się na newsletter, aby otrzymywać powiadomienia o nowych postach.
W trakcie Maratonu Warszawskiego miałem okazję prowadzić wykład na temat rozwiązywania problemów bólowych wśród biegaczy.
Zapisz się na newsletter, aby otrzymywać powiadomienia o nowych postach.
Swoją wiedzą i doświadczeniem w pracy z kolarzami dzielę się regularnie na łamach dwumiesięcznika SZOSA.
Zapisz się na newsletter, aby otrzymywać powiadomienia o nowych postach.
Przez wiele lat torebki stawowe, więzadła i inne elementy tkanki powięziowej kojarzono wyłącznie z mechaniką, nie przypisując im żadnego związku z układem nerwowym. Dopiero w latach 90. XX wieku dowiedziono funkcji propioceptywnej więzadeł, a dopiero w XXI wieku ukazano powięź podeszwową jako regulator sensomotoryczny, który reguluje postawę ciała.
Całkowita masa powięzi jest zdecydowanie większa niż wynikałoby to z oszacowań jej jako jedynie struktury okalającej. Jej powierzchnia jest zdecydowanie większa niż powierzchnia skóry jak i innych tkanek. Van der Wal w 2009 roku odkrył, że powięź posiada 10 razy większą liczbę receptorów sensorycznych niż wrzeciona mięśniowe. Posiada ona wiele typów receptorów czuciowych (mielinowe włókna nerwowe oraz niezmielinowanych wolne zakończenia nerwowe). Znajdują się one na całej powierzchni powięzi ale ich koncentrację wykazano w szczególnym stopniu na okostnej, namięsnej, śródmięsnej i tkance łącznej trzewi. Zagęszczenie receptorów na powięzi jest więc zdecydowanie większe niż na siatkówce oka, uznawanej dotychczas za najbardziej rozwinięty narząd czuciowy. Biorąc pod uwagę zależności czuciowe (propriocepcja, interocepcja, nocycepcja) powięź jest strukturą w naszym ciele o największej percepcji. [20]
Pod względem mechanicznym i funkcjonalnym możemy wyróżnić dwie postacie powięzi:
Podczas wykonywania ruchu następują interakcje pomiędzy obwodowym i ośrodkowym układem nerwowym generujące siły pomiędzy mięśniami i połączoną z nimi tkaną łączną czyli powięzią. [4]
Neurofizjologiczna definicja propriocepcji mówi, że jest to umiejętność czucia położenia i pozycji ciała w przestrzenia, jego orientacji oraz ruchu jak również jego poszczególnych części. Układ propriocepcyjny odbiera bodźce związane z uciskiem, rozciąganiem, ustawieniem i ruchem ciała wobec siebie. Morfologicznie układ proproceptywny składa się z mechanoreceptorów czyli otorbionych i wolnych zakończeń nerwów czuciowych i aferentnych włókien nerwowych. Struktury te dostarczają informacje niezbędne do kontrolowania lokomocji oraz utrzymania postawy ciała. Informacje te są integrowana
z informacjami płynącymi z błędnika lub receptorów skórnych co daje całościową informację o pozycji oraz ruchu. [4, 21]
Prawdopodobnie powięź pełni podobną funkcję do układu nerwowego zbierając informacje z wnętrza ciała i integrując je. Aby pełnić tą funkcję musi zawierać odpowiednie receptory. Informacja aferentna jest ściśle związana z organizacją tkanki łącznej, która wiąże się ze strukturami mięśniowymi i kostnymi danej części ciała. Dla propriocepcji niezbędna jest informacja mechanoreceptywna, która dostarczana jest poprzez strukturę powięziową połączoną mechanicznie z elementami kostnymi i mięśniowymi. Wynika z tego, że możliwość dostarczenia informacji aferentnej przez powięź nie zależy wyłącznie od jej lokalizacji ale również od sposobu jej połączenia z tkanką mięśniową i kostną. Aktywacja mechanoreceptorów następuje w wyniku mechanicznego odkształcenia poprzez działające na nie siły takich jak: kompresja, rozciąganie lub ściskanie. [22]
W propriocepcji uczestniczy nie tylko informacja z mechanoreceprorów zlokalizowanych w obrębie samej powięzi ale także szczególną rolę odgrywa sama jej architektura. Jest to wynikiem siły, która prowadzi do odkształcania receptorów (główny bodziec dla mechanoreceptorów) nieprzymocowanych do samej powięzi. Mechanoreceptory występujące w mięśniach ukierunkowują się zgodnie z kierunkiem sił w stronę warstwy powięzi, do której przyczepione są pęczki mięśniowe, a pomiędzy nimi tkanka mięśniowa uczestniczy w transmisji siły. Sposób budowy powięzi pełni wiodącą rolę w propriocepcji mimo braku elementów mechanoreceptywnych w tkance łącznej. Struktury powięziowe odgrywają wiodącą rolę w przekazywaniu sił, które działają na nasze ciało. W literaturze anatomicznej układ ruchu opisywany jest jako zbiór oddzielnych elementów (mięśni, więzadeł) , które wykazują odrębne funkcje, zaangażowane są w ruch, utrzymanie pozycji, przekazywanie sił czy stabilizację. Mięśnie przedstawiane są jako oddzielne struktury anatomiczne bez otaczających i przenikających ich powięzi, a tkanka łączna traktowana jest jako odrębna błona otaczająca i traktowana jako ta pełniąca funkcję pomocniczą. [4,22]
Dopiero w 2003 roku Shleip definiuje powięź jako „gęstą, nieregularnie zbudowaną tkankę łączną, która otacza i łączy każdy mięsień, nawet najcieńszą miofibrylę, oraz każdy organ naszego ciała, tworząc jednolitą strukturę na całej długości ciała” i przedstawia ją jako ważny i integralny element narządu ruchu.
Interocepcję opisuje się jako ocenę fizjologicznej kondycji własnego ciała, która obejmuje odbieranie takich wrażeń jak:
Szlaki aferentne związane z tymi wrażeniami podążają blaszką rdzeniową I drogi rdzeniowo-wzgórzowo-korowej w kierunku wyspy. Stymulowanie wolnych zakończeń nerwowych wywołuje wymienione wyżej doznania. Odczucia te odnoszą się do homeostatycznych potrzeb organizmu i ma to związek z motywacją behawioralną, która jest niezbędna w celu utrzymania fizjologicznej integralności ciała.
Najnowsze wyniki badań donoszą, iż wiele zaburzeń z elementami somatoemocjonalnymi jest połączonych z interocepcją, jednakże zależności te nadal wymagają wyjaśnienia. Lęk i depresja są korelowane z istotną zmianą w przetwarzaniu interoceptywnym. Przypuszcza się, że to niewłaściwa regulacja interocepcji jest przyczyną zmiany na skutek stresu czy negatywnych emocji trzewnych osób z syndrom jelita drażliwego. W nadciśnieniu tętniczym udokumentowano wzrost świadomości interocepcji. Wiele wolnych zakończeń nerwowych zlokalizowanych jest w rejonie wisceralnej tkanki łącznej (należy do tzw. „jelitowego układu nerwowego”) lub w warstwach śródmięsnej czy omięsnej. Przewodnictwo to ma związek z subiektywnymi odczuciami, takimi jak: ból, głód, wysiłek, lekkość , ociężałość, poczucie przynależności bądź odrzucenia części ciała [2, 4, 23]
Warty zauważyć, że ilość interoceptywnych receptorów w tkance mięśniowej jest wielokrotnie wyższa niż ilość receptorów propriocepcji. Na każde jedno proprioceptywne zakończenie nerwowe przypada koło siedmiu zakończeń interoceptywnych. Cześć z nich to termoreceptory, chemoreceptory lub takie o funkcji mieszanej ale największa ich część pełni funkcję mechanoreceptorów reagując na napięcie mechaniczne, ucisk lub naprężenia. Część
z nich ma wysoki próg pobudliwości, jednak ok. 40% to receptory o niskim progu pobudliwości. Są wysoce reaktywne w odniesieniu do delikatnego dotyku dlatego też wielce prawdopodobne jest, że odpowiadają one również na manipulację tkanek mięśniowo-powięziowych wykonywanych przez terapeutę medycyny manualnej. Stwierdzono, że ludzka skóra zawiera szczególnego rodzaju receptory dotyku, które najprawdopodobniej
są podłożem różnego rodzaju stanów emocjonalnych, hormonalnych i odruchów związanych z kontaktem skóra – skóra pomiędzy różnymi osobami. Nie bez przyczyny od wielu lat sugeruje się duże znaczenie dotyku dla zdrowia i dobrego samopoczucia człowieka. [23]
Nocycepcja jest to proces prowadzący do odczuwania bólu, składający się z czterech etapów:
Powięź piersiowo-lędźwiowa ( TLF) jest strukturą, której przypisuje się następujące funkcje:
W świetle najnowszych badań wiemy, że powięź nie jest strukturą pasywną i może się kurczyć, a jest to możliwe dzięki obecnym w niej dość licznie występujących miofibroblastów. Zakłada się również, że powięź odgrywa ważną rolę w mechanizmie efektu akupunktury. Płaszczyzny tkanki łącznej są w bliskich relacjach z punktami używanymi w akupunkturze
i łatwo reagują na rotacje używanych igieł. [24]
Powięź rozpatruje się jako prawdopodobną przyczynę źródła bólu u osób z niespecyficznymi dolegliwościami w obrębie dolnego odcinka kręgosłupa. Ten typ bólu kręgosłupa nie ma źródeł w elementach kostnych, kręgach, powierzchniach stawowych, ale w tkankach miękkich dolnego odcinka (mięśnie, więzadła, powięzi). Niespecyficzny ból dolnego odcinka kręgosłupa to najczęściej zgłaszany przez pacjentów problem w krajach uprzemysłowionych. Nie do przecenienia byłaby możliwość wyjaśnienia sposobu w jaki receptory powięziowe przyczyniają się do powstawania tego rodzaju dolegliwości. Pozwoliłoby to na wprowadzenie skutecznego leczenia tego typu dolegliwości. [25]
Rola generatorów bólu jest zależna od gęstego unerwienia powięzi przez włókna czuciowe. Jak już wcześniej wspomniałem, powięź niestety bardzo często była pomijana w badaniach. Dlatego też istnienie niewiele doniesień na temat unerwienia i czuciowej roli powięzi piersiowo-lędźwiowej. Unerwienie innych struktur np. niewielkich więzadeł i dysków międzykręgowych było badane już w latach 60. XX wieku za pomocą błękitu metylenowego. W 2007 roku Stecco i wsp. Używając tej samej metody zidentyfikowali wiele zakończeń nerwowych w powięzi kończyny górnej wliczając w to troczki i rozcięgna. Wyniki histologicznych badań wykazały, unerwienie powięzi piersiowo-lędźwiowej jak również to, iż posiada ona również wolne i otorbione zakończenia nerwowe. Sugeruje się, że te otorbiona zakończenia nerwowe odpowiadają mechanoreceprorom i opisywane są jako te, które pełnią funkcję nocyceptywną czyli w odczuwaniu bólu. [25,26]
W badaniach na ludziach odkryto, że przednia powięź piszczeli odgrywa rolę w generowaniu opóźnionego bólu mięśni czyli DOMS. Naukowcy zaobserwowali, że iniekcja wykonywana bezpośrednio pod powięź prowadziła do odczuwania większych dolegliwości bólowych aniżeli iniekcja do wnętrza samego mięśnia. Podsumowując powięź wykazuje większą wrażliwość na bolesną stymulację niż sam mięsień. Sugeruje to, że u pacjentów
z niespecyficznymi dolegliwościami dolnego odcinka kręgosłupa powięź może odgrywać wiodącą rolę jako źródło bólu, a nie jak sądzono wcześniej mięśnie czy inne elementy miękkie dolnego odcinka kręgosłupa. [27]
Istnieją duże prawdopodobieństwo, że dotarcie do tych informacji i dalszy rozwój badań nad neurofizjologicznymi aspektami powięzi mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia mechanizmów powstawania niespecyficznych dolegliwości bólowych dolnego odcinka kręgosłupa. Dolegliwości bólowe dolnego odcina kręgosłupa mogą być powodowane zwiększoną ilością informacji nocyceptywnych z powięzi piersiowo-lędźwiowej. [4]
Piśmiennictwo
Zapisz się na newsletter, aby otrzymywać powiadomienia o nowych postach.
W 1987 r. Myers napisał: „tradycyjne podejście, które bada mięśnie jako niezależne jednostki, było przeszkodą w zrozumieniu szerszego obrazu funkcji powięziowych”. Rzeczywiście, cały układ mięśniowo-szkieletowy jest zwykle badany tylko z uwzględnieniem elementów kostnych i mięśniowych, powięź spadła do roli zręcznego trzymania „części” razem. Ostatnio nastąpił duży wzrost zainteresowanie zarówno badaniami na powięzi, o czym świadczy wzrost liczby artykułów, publikacji, duży udział tej tematyki w kongresach, wielu rodzajach terapii manualnych i alternatywnych z udziałem systemów powięziowych. Bez wątpienia wpływ na ten stan rzeczy miał rozwój techniki i możliwość obserwowania powięzi in vivo. [1]
Lawinowy wzrost publikacji dotyczących powięzi obserwuje się po pierwszym kongresie Fascia Reserch Congress w Harvard Medical Scholl w 2007 roku, który odbył się pod hasłem „Powięź – Kopciuszek nauk ortopedycznych”. Jest coraz bardziej oczywiste, że powięź odgrywa ważne role w powrocie żylnym, rozproszeniu stresu, etiologii bólu, interakcjach między mięśniami i percepcji ruchu oraz koordynacji ze względu na jej wyjątkowe właściwości mechaniczne i bogate unerwienie. Powięź odgrywa kluczową rolę w przenoszeniu napięć ale pełni także rolę receptorową jako główny informator układu nerwowego. Wykazano, że tylko 70% napięcia mięśniowego jest kierowane przez ścięgna, które z całą pewnością odgrywają rolę mechaniczną, ale 30% siły mięśniowej jest przenoszone do tkanki łącznej otaczającej mięśnie, podkreślając rolę głębokiej powięzi w obwodowej koordynacji mięśni agonistycznych, antagonistycznych i synergicznych.
Ostatnie badania podkreślają ciągłość systemu powięziowego pomiędzy regionami, co prowadzi do przyjęcia tezy, iż pełni ona rolę proprioceptywnego, komunikacyjnego organu w całym ciele. Ta obszerna lista funkcji częściowo wynika również z faktu, że termin „powięź” zastosowano w wielu bardzo różnych tkankach, od dobrze zdefiniowanych struktur anatomicznych, takich jak powięź szeroka, powięź piersiowo-lędźwiowa, podeszwowa i powięź dłoniowa, oraz powięź szyjna i powieńcowa, do luźnych tkanek opakowaniowych, które otaczają wszystkie ruchome struktury w ciele. W rzeczywistości, według American Heritage Stedman’s Medical Dictionary (2007), powięź to „zespół włóknistej tkanki łącznej otaczającej, oddzielającej lub wiążącej ze sobą mięśnie, narządy i inne miękkie struktury ciała”. Według powyższej definicji, w ludzkim ciele od skóry do płaszczyzny mięśniowej są trzy fundamentalne włókniste warstwy łączące: powierzchowna powięź, głęboka powięź i namięsna, oprócz tego powięzi trzewne.
To rozróżnienie warstwowości ciała nie zawsze są tak jasno zdefiniowane, ponieważ jedna lub więcej warstw czasem znika lub są ze sobą silnie połączone, tak jak na przykład w rejonach dłoniowych i podeszwowych, gdzie przyczepność powierzchniowej do głębokiej powięzi tworzy pojedynczą warstwę łączącą zwane rozcięgnem dłoniowym. [2,3,4]
Rysunek 1 Model transgresyjny
Źródło: https://firstofnine.wordpress.com/2011/07/16/tensegrity-got-rhythm/
Rysunek 2 Mechaniczne rozciągnięcie powięzi
Źródło: http://www.fridacenter.com/mfr/
Lepsze zrozumienie systemu powięziowego może pomóc zarówno w badaniach, jak i praktyce klinicznej, umożliwiając łatwiejszą wymianę informacji między różnymi dziedzinami. Ponadto zrozumienie szczegółowo cech powięzi i ich dynamicznej anatomii może pomóc poprawić wyniki zarówno fizycznych jak i manualnych terapii, które wpływają na układ powięziowy.
Rysunek 3 Budowa mikroskopowa powięzi
Źródło: http://centrum-kore.pl/wp-content/uploads/2015/09/Czynne-i-bierne-techniki-rozlu%C5%B8niania-mi%C3%AA%C5%93niowo-powi%C3%AAziowego.pdf
W odniesieniu do powięzi wyrównamy trzy struktury (Rysunek 3):
Rysunek 4 Organizacja tkanki powięziowej
Źródło: http://www.kursymasazu.com/powiez-powierzchowna-nasza-druga-skora/
Rysunek 5 Powięź powierzchowna brzucha
Źródło: http://www.kursymasazu.com/powiez-powierzchowna-nasza-druga-skora/
Tkanka łączna, która tworzy powięź składa się z dwóch komponentów: macierzy międzykomórkowej i komórek. Tkankę tą wyróżnia fakt, iż komórki nie zajmują jej znacznej objętości – do 5%. Podtrzymującą i konstrukcyjną funkcję dla macierzy zewnątrzkomórkowej pełnią fibroblasty. Macierz również składa się z dwóch elementów: substancji podstawnej (składającej się z wody i proteoglikanów) i włókien (kolagen i elastyna). Większość tych elementów produkowana i modelowana jest przez fibroblasty, które są pobudliwe zarówno mechanicznie jak i biochemicznie (cytokiny, hormony, zmiany pH).
Macierz (ECM – extracellularmatrix) pełni istotną rolę w przenoszeniu obciążeń, które powstają na skutek wykonywania ruchów czy przeciwstawiania się sile grawitacji (stabilizacja). Drugą jej funkcją mechaniczna jest utrzymywanie kształtu poszczególnych komponentów tkanki. ECM zapewnia także odpowiednie środowisko dla zanurzonych w niej komórek. Jest niejako buforem utrzymującym odpowiednie stężenie jonów i uwodnienie
co zapewnia prawidłową trofikę tkanki.[8,9]
Substancję podstawową stanowi żel, który w głównej mierze tworzą mukopoisacharydy i glikoaminoglikany (kwas hialuronowy, siarczan keratanu i heparyny). Pełni ona funkcje dystrybucyjną (metabolity) jak również stanowi barierę przed bakteriami. Substancja podstawowa jak również cała tkanka łączna ulega ciągłemu obciążaniu. Długotrwałe przeciążenia prowadzą do zjawiska tiksotropii czyli przejścia żelu w zol.
W trakcie życia wszelkie tkani ulegają ciągłej przebudowie na skutek wzrostu, regeneracji uszkodzeń, adaptacji do nowych warunków. Wszelkie czynniki działające na tkankę łączną powodują odkształcanie cząsteczek i zmiany ich połączeń. Powoduje to wzbudzenie ładunku pizoelektrycznego, stymulację komórek do produkcji czego powodem jest zmiana struktury. Zmiany struktury tkani łącznej spowodowane są również stresem, brakiem ruchu, przeciążeniami statycznymi i dynamicznymi, urazami czy wzmożoną aktywnością fizyczną. Powierzchowna powięź nadal jest przedmiotem debaty. Niektórzy autorzy przyjmują nawet istnienie warstwy błoniastej oddzielającej tkankę podskórną na dwie części, inni go wykluczają, a jeszcze inni opisują wiele takich warstw. Według Abu-Hijleha można zidentyfikować powierzchowną powięź w całym ciele, chociaż jego rozmieszczenie i grubość różnią się w zależności od regionu ciała, jego powierzchnia jak również płci. [10]
Inne badania również ujawniają stałą obecność błoniastej warstwy tkanki łącznej zmiennej w stanie grubość wewnątrz tkanki podskórnej, dzieląc ją na powierzchowną (SAT) i głęboką tkankę tłuszczową (DAT). Troczki łączą warstwę błoniastą (którą nazywamy powięzią powierzchowną) do skóry i do powięzi głębokiej, tworząc trójwymiarową sieć pracującą między grubymi płatami.[1,11]
Dwie warstwy tłuszczowe wykazują różne cechy histologiczne. SAT składa się z dużych zgrubień tłuszczu zamkniętych między włóknistymi przegrodami w strukturze podobnej do plastra miodu i wysyła prawie stałą charakterystykę w całym tekście. Te przegrody (retinacula cutis superficialis) wydają się być dobrze określone, w większości zorientowane prostopadle do powierzchni i mechanicznie silne, zakotwiczając skórę właściwą na głębszych płaszczyznach. [1,11]
DAT ma bardziej skośne przegrody (retinacula cutis profundus), ograniczone właściwości elastyczne i tendencje do przemieszczania się zrazów tłuszczowych. Te elementy mogą wyjaśniać, w jaki sposób tkanka podskórna przesuwa się po powięzi głębokiej.
Powierzchowna powięź jest utworzona z włókien kolagenowych, luźno upakowanych i przeplecionych z obficie występującymi elastycznymi włóknami. Powierzchowna powięź przylega do powięzi głębokiej na wyrostkach kostnych i na niektórych więzadłach fałdowych. W niektórych regionach dzieli, tworząc specjalne przedziały wokół głównych żył podskórnych i naczynia limfatyczne z włóknistą przegrodą rozciągającą się do przymocowania do ściany naczynia. [1,11,12]
Funkcjonalnie powięź powierzchowna może odgrywać rolę w integralności skóry i wsparciu struktur podskórnych, szczególnie żył, poprzez zapewnienie ich drożności. Włókna mięśniowe można znaleźć w powierzchownej powięzi, szczególnie w szyi (mięsień platysma), twarz (powierzchowny układ mięśnio-czyszczowy), region odbytu (zewnętrzny zwieracz odbytu), mosznę (dartos) i otoczka. Powierzchowna powięź może być postrzegana jako homolog skórnej warstwy mięśniowej występującej u innych ssaków. Wiele włókien nerwowych jest widocznych wewnątrz powięzi powierzchniowej, a niektórzy autorzy sugerują, że uczestniczy on w układzie eksteroseptywnym (powierzchownym). [11]
Powięź powierzchowną i wszystkie więzadła skórne można łatwo zaobserwować w tomografii komputerowej (CT), rezonansie magnetycznym (MR) i przy użyciu ultradźwięków.
Powięź głęboka to włóknista membrana tworząca skomplikowaną sieć, która okala i rozdziela mięśnie, tworzy osłonki na nerwy i naczynia, wzmacnia więzadła wokół stawów i wiąże wszystkie struktury razem w zwartą masę. Głębokie powięzi otaczają wszystkie mięśnie ciała, ale ma różne cechy w zależności od regionu występowania.
Powięzi głębokie kończyn są powszechnie klasyfikowane jako gęste, nieregularne tkanki łączne, chociaż inni autorzy opisują dość wysoko zorganizowaną tkankę, z inną specjalizacja regionalna. Głębokie powięź kończyn to dobrze określone blaszki tkanki łącznej o średniej grubości 1 mm. Zgodnie z analizą morfometryczną, powięź szeroka ma średnią grubość 944 μm i fałd powięzi 924 μm, podczas gdy powłoka ramienna jest cieńsza (700 μm). Zwykle można je łatwo oddzielić od leżących pod nimi mięśni, a jedynie być połączone z nimi przez niektóre uzupełnienia mięśniowo-powięziowe, bardziej widoczne w stawach. [13,14]
Pod powięzią głęboką mięśnie mogą się przesuwać dzięki namięsnej. Luźna tkanka łączna bogata w kwas hialuronowy leży pomiędzy namięsną i powięzią głęboką. Powięź kończyn składa się z dwóch lub trzech warstw równoległych wiązek włókien kolagenowych, przy czym każda warstwa ma średnią grubość 277 μm. Sąsiednie warstwy wykazują różne orientacje włókien kolagenowych, tworząc kąt 78 °. Każda warstwa jest oddzielona od następnej poprzez cienką warstwę (średnia grubość: 44 μm) luźnej tkanki łącznej, która umożliwia przesuwanie się różnych warstw, tak że z mechanicznego punktu widzenia każdy warstwa może być uważana za niezależną i mieć określony wpływ na funkcję całej tkanki. Ponadto każda pojedyncza warstwa włókien kolagenowych przebiega w jednym kierunku, a odpowiedź warstwy różni się w zależności czy nacisk przebiega zgodnie z kierunkiem ułożenia włókien czy w innym kierunku. Niezależnie od kierunku nacisku wszystkie warstwy razem mają dużą wytrzymałość do trakcji. Zdolność różnych warstw kolagenu do ślizgania się po sobie może ulec zmianie w przypadkach zespołu nadużywania, urazu, zabiegu chirurgicznego czy innych możliwych patologii mięśniowo-powięziowych. [15]
Analiza histologiczna wykazuje, że objętość kolagenu wynosi około 18%, a objętość włókien elastycznych jest mniejsza niż 1% w powięzi głębokiej kończyny dolnej i nieco więcej w kończynie górnej, gdzie tworzą nieregularną siatkę. Więc, ponieważ powięź głęboka kończyn nie jest zbyt elastyczna, może doskonale przenosić napięcia wytwarzane przez mięśnie nawet na duże odległości, przechodząc przez różne stawy i segmenty. [15,16]
Głęboka powięź jest wyraźnie widoczne w CT, MR, obrazowaniu ultrasonograficznym i pojawiają się jako linie o niskim natężeniu sygnału, ze średnią grubość 0,9 mm. W USG pojawia się jako liniowa hiperechogeniczna warstwa. W niektórych regionach również podwarstwy powięziowe były łatwo rozpoznawalne. Szczególnie gęste warstwy kolagenu wewnątrz powięzi były reprezentowane przez białe warstwy, a warstwy luźne łączące tkanki były postrzegane jako czarne warstwy. Niektóre najnowsze badania donoszą o możliwościach zmiany w troczkach (Demondion i wsp., 2010), szczególnie w wyniku skręcenia kostki, ponieważ czasami wykazują bardziej intensywny sygnał przypisywany miejscowym obrzękom i stanom zapalnym; w niedorozworze rzepkowo-udowym, środkowe i boczne troczki kolana wykazują różne grubości i /lub stopnie napięcia. Pomimo tych danych, system powięziowy zwykle nie jest analizowany przez radiologów czy chirurgów i tylko kilka artykułów zgłasza wizualizację możliwych zmiany powięzi. [2,17]
Piśmiennictwo
Zapisz się na newsletter, aby otrzymywać powiadomienia o nowych postach.
Najnowsze komentarze